Fortyfikacje młodszej osady

Dominujący nad doliną Dunajca wierzchołek Góry Zyndrama zapewniał naturalnie obronne położenie zlokalizowanemu na nim osiedlu z końca epoki brązu i z wczesnej epoki żelaza. Defensywne walory osady wzmacniał również wciąż częściowo istniejący w tym okresie mur z wczesnej epoki brązu oraz okolnicowy układ zabudowy, który praktykowany był przez dużą część młodszej fazy osadniczej. Niemniej jednak także w tym okresie powstały na stanowisku w Maszkowicach nowe umocnienia. Ich dokładna chronologia oraz charakter są przedmiotem trwających obecnie studiów, można jednak stwierdzić, że mamy do czynienia z dwiema konstrukcjami obronnymi, które jednak nie były sobie współczesne.

Pierwszą z nich jest wał odcinkowy, znajdujący się w północnej partii stanowiska. Wciąż widoczny jest on w terenie jako nieznaczne wyniesienie, zauważalne również od strony plateau. Przed rozpoczęciem prac wykopaliskowych w 1959 roku konstrukcja ta była lepiej czytelna. Biorąc pod uwagę morfologię terenu, trzeba uznać, że wał odcinkowy nie był dłuższy niż około 25 m i odgradzał przestrzeń osiedla tylko w tym miejscu, gdzie znajduje się najdogodniejsza droga od strony nasady cypla. Konstrukcja wału została uchwycona dwukrotnie wykopami archeologicznymi – w 1961 i 1967 roku, a następnie rozpoznana ponownie w 2021 roku. Budowla ta była posadowiona powyżej nawarstwień z wczesnej epoki brązu lub wręcz na koronie reliktu muru z tego okresu. Skonstruowana była prawdopodobnie jako pojedyncza warstwa kamiennego licowania, oparta o wał ziemny wzmocniony drewnianymi palami (na fotografii z 1961 roku widoczny jest przekop przez wał, z linią kamieni z licowania). Niewykluczone, że materiału kamiennego do budowy tej fortyfikacji dostarczyły ruiny muru z wczesnej epoki brązu, który w tej strefie jest bardzo źle zachowany.

Druga konstrukcja obronna z końca epoki brązu lub wczesnej epoki żelaza ciągnęła się na wschodnim stoku Góry, około 3 m poniżej obecnej krawędzi plateau (na rysunkowej rekonstrukcji). Miała ona postać palisady z masywnych (około 40 cm średnicy) słupów, które umieszczone były w głębokim na 1 m rowie fundamentowym. Dość długi odcinek tego rowu został odkryty podczas wykopalisk w latach 2015 i 2018-2019 (na fotografii w trakcie badań oznaczony strzałką). Konstrukcja ta przecinała warstwy z wczesnej epoki brązu, a w ziemi wypełniającej rów odkryliśmy zabytki z okresu lateńskiego, co świadczy o tym, że palisada funkcjonowała gdzieś pomiędzy tymi dwoma przedziałami chronologicznymi. Z niewiadomych przyczyn palisada ta nie była ciągła, lecz składała się z kilkumetrowych odcinków, rozdzielonych przestrzenią nie większą niż 1 metr.